รู้จัก รฟม.

การดำเนินงานด้านการกำกับดูแลกิจการที่ดีของ รฟม.

นโยบายการกำกับดูแลกิจการที่ดีของการรถไฟฟ้าขนส่งมวลชนแห่งประเทศไทย

รฟม. มีเจตนารมณ์ที่จะพัฒนาองค์กรให้มีประสิทธิภาพ มีระบบบริหารจัดการที่ดี เป็นที่น่าเชื่อถือของประชาชน และมีการเติบโตที่ยั่งยืน โดยการกำกับดูแลที่ดีถือเป็นกลไกที่สำคัญที่สนับสนุนการบรรลุเจตนารมณ์ดังกล่าว ดังนั้นจึงได้กำหนดนโยบายด้านการกำกับดูแลที่ดีเพื่อให้คณะกรรมการ รฟม. ผู้บริหาร และพนักงาน ยึดถือเป็นแนวทางในการปฏิบัติงาน ดังนี้

1) ยึดมั่นในหลักสำคัญของการกำกับดูแลที่ดี อันได้แก่

• การมีความรับผิดชอบต่อการปฏิบัติหน้าที่ (Accountability)

• ความมีสำนึกในการปฏิบัติหน้าที่ด้วยขีดความสามารถและประสิทธิภาพที่เพียงพอ (Responsibility)

• การปฏิบัติต่อผู้มีส่วนได้ส่วนเสียอย่างสุจริตและเท่าเทียมกัน (Equitable Treatment)

• การดำเนินงานที่โปร่งใสและตรวจสอบได้ (Transparency)

• การสร้างมูลค่าเพิ่มทั้งในระยะสั้นและระยะยาว (Value creation)

• การมีจริยธรรมและจรรยาบรรณ (Ethics)

• การมีส่วนร่วม (Particpation)

2) ปฏิบัติตามหลักสำคัญของการกำกับดูแลที่ดีอย่างจริงจังและต่อเนื่อง

3) สนับสนุนและส่งเสริมการดำเนินงานด้านการกำกับดูแลที่ดีเพื่อให้มีการพัฒนาอย่างต่อเนื่อง

4) ให้มีการติดตาม ประเมินผล พัฒนา และปรับปรุงการดำเนินงานเพื่อให้องค์กรเป็นรัฐวิสาหกิจชั้นนำในด้านการกำกับดูแลที่ดี

นโยบายที่เกี่ยวข้องกับการกำกับดูแลกิจการที่ดี

• นโยบายการต่อต้านทุจริตและรับสินบนของ รฟม.

• นโยบายการรายงานผลการปฏิบัติงานตามนโยบายและแนวทางการกำกับดูแลที่ดีของ รฟม.

• นโยบายและแนวปฏิบัติการบริหารสิทธิของหน่วยงานกำกับดูแลของ รฟม.

วิสัยทัศน์การกำกับดูแลกิจการที่ดี

“เป็นรัฐวิสาหกิจชั้นนำของประเทศในด้านการกำกับดูแลกิจการที่ดี”

โครงสร้างการดำเนินงานด้านกำกับดูแลกิจการที่ดี ของ รฟม.

เอกสารที่เกี่ยวข้อง

• รายงานฉบับสมบูรณ์โครงการการสำรวจภาพลักษณ์องค์กรของ รฟม. และความพึงพอใจของประชาชนต่อมาตรการลดผลกระทบด้านสิ่งแวดล้อมและจราจร จากการก่อสร้างโครงการรถไฟฟ้า ประจำปีงบประมาณ 2567

แนวปฏิบัติการรายงานผลการปฏิบัติงานตามนโยบายและแนวทางการกำกับดูแลที่ดีแก่ผู้ถือหุ้นภาครัฐ

การรายงานการปฏิบัติตามกฎหมาย ระเบียบ และข้อบังคับที่เกี่ยวข้องกับกิจการ

แนวปฏิบัติในการแสดงความมุ่งมั่นต่อการปฏิบัติตามกฎหมายและมีจริยธรรมของผู้นำระดับสูง

ประวัติความเป็นมา การจัดตั้ง และอำนาจหน้าที่ รฟม.

ปัญหาการจราจรในกรุงเทพมหานครได้ทวีความรุนแรงขึ้นเป็นลำดับจนกระทั่งในปี พ.ศ. 2514 รัฐบาลไทยได้รับความช่วยเหลือจากรัฐบาลเยอรมันส่งคณะผู้เชี่ยวชาญมาทำการศึกษา สำรวจ และวางแผนแม่บทสำหรับการจราจรและขนส่งในกรุงเทพมหานคร ซึ่งได้เสนอแนะให้มีระบบรถขนส่งมวลชนแบบเร็ว (Mass Rapid Transit System) เพื่อแก้ไขปัญหาการเดินทางและการจราจรในกรุงเทพมหานคร จึงได้มี “ประกาศของคณะปฏิวัติ ฉบับที่ 290 ลงวันที่ 27 พฤศจิกายน พุทธศักราช 2515” จัดตั้ง “การทางพิเศษแห่งประเทศไทย” ขึ้น เพื่อจัดสร้าง “ทางพิเศษ” ซึ่งประกอบด้วย

ระบบทางด่วน (Express Way)

ระบบรถไฟฟ้าขนส่งมวลชน (Mass Rapid Transit System)

การทางพิเศษแห่งประเทศไทย

ต่อมารัฐบาลพิจารณาเห็นว่า การจราจรทางถนนในกรุงเทพมหานครติดขัดมาก สมควรเร่งรัดการดำเนินการในส่วนของระบบรถไฟฟ้าขนส่งมวลชน เพื่ออำนวยความสะดวกให้ประชาชนสามารถเดินทางได้โดยไม่จำเป็นต้องใช้รถยนต์ส่วนบุคคล ดังนั้น คณะรัฐมนตรีจึงมีมติเมื่อวันที่ 28 กรกฎาคม 2535 เห็นชอบให้จัดตั้งรัฐวิสาหกิจภายใต้การกำกับของนายกรัฐมนตรีเพื่อรับผิดชอบการดำเนินงานโครงการระบบรถไฟฟ้าขนส่งมวลชนในกรุงเทพมหานครและปริมณฑล จึงได้มีการตรา “พระราชกฤษฎีกาจัดตั้งองค์การรถไฟฟ้ามหานคร พ.ศ. 2535”(ราชกิจจานุเบกษา เล่ม 109 ตอนที่ 90 วันที่ 20 สิงหาคม 2535) โดยอาศัยอำนาจตามพระราชบัญญัติว่าด้วยการจัดตั้งองค์การของรัฐบาล พ.ศ. 2496

โดยที่พระราชกฤษฎีกาจัดตั้งองค์การรถไฟฟ้ามหานคร พ.ศ. 2535 มีบทบัญญัติที่ไม่เพียงพอต่อการจัดทำ จัดการและการให้บริการขนส่งมวลชนด้วยระบบรถไฟฟ้า รวมทั้งการดูแลรักษาความปลอดภัยและสาธารณะ ทำให้องค์การรถไฟฟ้ามหานครมีข้อจำกัดในการใช้อำนาจตามกฎหมายและไม่สามารถให้บริการได้อย่างมีประสิทธิภาพ ประกอบกับการขนส่งมวลชนโดยระบบรถไฟฟ้าได้ทวีความจำเป็นยิ่งขึ้นมาก

จึงได้มีการตรา “พระราชบัญญัติการรถไฟฟ้าขนส่งมวลชนแห่งประเทศไทย พ.ศ. 2543” (ราชกิจจานุเบกษา เล่ม 117 ตอนที่ 114ก วันที่ 1 ธันวาคม 2543) จัดตั้ง “การรถไฟฟ้าขนส่งมวลชนแห่งประเทศไทย” เรียกโดยย่อว่า “รฟม.” เพื่อปรับปรุงอำนาจหน้าที่ขององค์การรถไฟฟ้ามหานครให้สามารถดำเนินกิจการรถไฟฟ้าให้เป็นระบบและมีประสิทธิภาพมากยิ่งขึ้น โดยเฉพาะอย่างยิ่งอำนาจหน้าที่ในการคุ้มครองความปลอดภัยของกิจการรถไฟฟ้าและคนโดยสารรถไฟฟ้า มีฐานะเป็นรัฐวิสาหกิจภายใต้การกำกับของนายกรัฐมนตรี มีวัตถุประสงค์ดังต่อไปนี้

1. ดำเนินกิจการรถไฟฟ้าในกรุงเทพมหานครและปริมณฑล รวมทั้งจังหวัดอื่นตามที่กำหนดโดยพระราชกฤษฎีกา หรือระหว่างจังหวัดดังกล่าว

2. ศึกษา วิเคราะห์ และจัดทำโครงการและแผนงานเกี่ยวกับกิจการรถไฟฟ้าเพื่อปรับปรุงและพัฒนาให้ทันสมัย

3. ดำเนินธุรกิจเกี่ยวกับกิจการรถไฟฟ้าและธุรกิจอื่น เพื่อประโยชน์แก่ รฟม. และประชาชนในการใช้บริการกิจการรถไฟฟ้า

ต่อมา เมื่อ พ.ศ. 2545 ได้มีการปรับปรุงอำนาจหน้าที่ของส่วนราชการและได้โอนอำนาจหน้าที่ของนายกรัฐมนตรีในส่วนของการกำกับดูแลการรถไฟฟ้าขนส่งมวลชนแห่งประเทศไทย มาเป็นอำนาจหน้าที่ของรัฐมนตรีว่าการกระทรวงคมนาคม

คู่มือการบริหารความเสี่ยงและควบคุมภายในของ รฟม.

ข้อมูลสถิติการให้บริการ

ประมวลจริยธรรมสำหรับเจ้าหน้าที่ของรัฐ

• ประมวลจริยธรรมสำหรับผู้บริหารและพนักงานรัฐวิสาหกิจ

• ข้อบังคับการรถไฟฟ้าขนส่งมวลชนแห่งประเทศไทย ว่าด้วยประมวลจริยธรรมของการรถไฟฟ้าขนส่งมวลชนแห่งประเทศไทย พ.ศ. 2556

• คู่มือการกำกับดูแลกิจการที่ดีและจริยธรรม รฟม.

การประเมินความเสี่ยงเพื่อป้องกันการทุจริต

ประกาศเจตนารมณ์นโยบาย No Gift Policy จากการปฏิบัติหน้าที่

แผนป้องกันการทุจริต

ปีงบประมาณ 2567
- • แผนปฏิบัติการป้องกันการทุจริต ประจำปีงบประมาณ 2567
  • โครงการพัฒนาและส่งเสริมธรรมาภิบาลองค์กร ประจำปีงบประมาณ 2567
  • รายงานผลการดำเนินงานตามแผนปฏิบัติการป้องกันการทุจริต ประจำปีงบประมาณ 2567 (รอบ 6 เดือน)
  • รายงานผลการดำเนินงานตามแผนปฏิบัติการป้องกันการทุจริต ประจำปีงบประมาณ 2567 (รอบ 12 เดือน)
  • รายงานผลการดำเนินงานตามโครงการพัฒนาและส่งเสริมธรรมาภิบาลองค์กร ประจำปีงบประมาณ 2567
ปีงบประมาณ 2566
- • แผนปฏิบัติการป้องกันการทุจริต ประจำปีงบประมาณ 2566
  • โครงการพัฒนาและส่งเสริมธรรมาภิบาลองค์กร ประจำปีงบประมาณ 2566
  • รายงานผลการดำเนินงานตามแผนปฏิบัติการป้องกันการทุจริต ประจำปีงบประมาณ 2566 (รอบ 6 เดือน)
  • รายงานผลการดำเนินงานตามแผนปฏิบัติการป้องกันการทุจริต ประจำปีงบประมาณ 2566 (รอบ 12 เดือน)
  • รายงานผลการดำเนินงานตามโครงการพัฒนาและส่งเสริมธรรมาภิบาลองค์กร ประจำปีงบประมาณ 2566

การรายงานผลตามนโยบาย No Gift Policy

การขับเคลื่อนจริยธรรม

• คำสั่งการรถไฟฟ้าขนส่งมวลชนแห่งประเทศไทย ที่ 90/2566 เรื่อง แต่งตั้งคณะทำงานขับเคลื่อนคุณธรรมและจริยธรรม

• แนวปฏิบัติ Dos & Don'ts ในการประพฤติตนทางจริยธรรมของ รฟม.

• การฝึกอบรม/การจัดกิจกรรรมเสริมสร้างและส่งเสริมจริยธรรมของ รฟม. ประจำปีงบประมาณ 2567

- กิจกรรรมส่งเสริมวัฒนธรรมองค์กร รฟม. "RAPID" ปีงบประมาณ 2567

คู่มือ/มาตรฐานการปฏิบัติงาน

• มาตรฐานการปฏิบัติงานด้านการเงิน

• มาตรฐานการปฏิบัติงานด้านการบริหารทรัพยากรบุคคล (หลักเกณฑ์การบริหารและพัฒนาทรัพยากรบุคคล)

• คู่มือการใช้งานระบบสารสนเทศจากภายนอกสำนักงาน รฟม.

• คู่มือการส่งเสริมความรู้ในการปฏิบัติงานเพื่อป้องกันผลประโยชน์ทับซ้อน รฟม.

• มาตรฐานเกี่ยวกับการใช้รถปฏิบัติงานของ รฟม.

- ระเบียบ รฟม. ว่าด้วยการใช้รถปฏิบัติงานของ รฟม. พ.ศ. 2558

- คู่มือการใช้รถส่วนกลางฝ่ายรักษาความปลอดภัยและกู้ภัย

• มาตรฐานการปฏิบัติงานด้านการจัดกรรมสิทธิ์ที่ดิน

- ระเบียบการปฏิบัติงานการทำสัญญา/วางเงิน

• มาตรฐานการปฏิบัติงานด้านการพัฒนาธุรกิจ

สายเฉลิมรัชมงคล

- ระเบียบปฏิบัติงาน ระบบการให้ข้อมูลข่าวสาร รถไฟฟ้ามหานคร สายเฉลิมรัชมงคล

- ระเบียบปฏิบัติงาน ระบบการรักษาความสะอาด รถไฟฟ้ามหานคร สายเฉลิมรัชมงคล

- ระเบียบปฏิบัติงาน ระบบการซ่อมบำรุงอาคารและลานจอดรถ รถไฟฟ้ามหานคร สายเฉลิมรัชมงคล

- ระเบียบปฏิบัติงาน ระบบการให้บริการอาคารและลานจอดรถ รถไฟฟ้ามหานคร สายเฉลิมรัชมงคล

สายฉลองรัชธรรม

- ระเบียบปฏิบัติงาน ระบบการให้ข้อมูลข่าวสาร รถไฟฟ้ามหารคร สายฉลองรัชธรรม

- ระเบียบปฏิบัติงาน ระบบการรักษาความสะอาด รถไฟฟ้ามหานคร สายฉลองรัชธรรม

- ระเบียบปฏิบัติงาน ระบบการซ่อมบำรุงอาคารจอดรถ รถไฟฟ้ามหานคร สายฉลองรัชธรรม

- ระเบียบปฏิบัติงาน ระบบการให้บริการอาคารจอดรถ รถไฟฟ้ามหานคร สายฉลองรัชธรรม

• มาตรฐานการปฏิบัติงานด้านการรักษาความปลอดภัยและกู้ภัย

- ระเบียบปฏิบัติงาน การปฏิบัติงานของพนักงานกู้ภัยในภาวะปกติ

- ระเบียบปฏิบัติงาน การปฏิบัติงานรักษาความปลอดภัยเขตระบบรถไฟฟ้ามหานคร ในภาวะปกติ

- ระเบียบปฏิบัติงาน การตอบโต้เหตุฉุกเฉิน

• คู่มือการยืม-คืน ทรัพย์สินราชการ

- คู่มือการยืม-คืน ทรัพย์สิน (ครุภัณฑ์คอมพิวเตอร์)

- คู่มือการใช้ทรัพย์สินย์ของสำนักความปลอดภัย อาชีวอนามัย และสภาพแวดล้อมในการทำงาน

กระบวนการบริหารความเสี่ยง

การบริหารความเสี่ยงระดับองค์กรของ รฟม. ดำเนินการตามแนวทางระบบการบริหารความเสี่ยงระดับองค์กรของ The Committee of Sponsoring Organizations of the Treadway Commission (COSO) ซึ่งมีองค์ประกอบการบริหารความเสี่ยง ดังนี้

1. สภาพแวดล้อมภายในองค์กร (Internal Environment) คือ แนวทางและนโยบายภายในเกี่ยวกับการบริหารความเสี่ยงของ รฟม. สภาพแวดล้อมภายในองค์กรเป็นปัจจัยสำคัญที่มีผลต่อกระบวนการบริหารความเสี่ยง

2. การกำหนดเป้าหมาย (Objective Setting) การกำหนดเป้าหมายสำหรับการบริหารความเสี่ยงของ รฟม. จะกำหนดจากเป้าหมายการดำเนินงานตามที่กำหนดไว้ในแผนวิสาหกิจ และเป้าหมายอื่นๆ ตามข้อสังเกตของคณะกรรมการประเมินผลการดำเนินงานของรัฐวิสาหกิจด้านการบริหารความเสี่ยง คณะอนุกรรมการบริหารความเสี่ยง/คณะทำงานบริหารความเสี่ยงองค์กรที่กำหนดเพิ่มเติม

3. การระบุความเสี่ยง (Risk Identification) คือ การพิจารณาเหตุการณ์ที่นำไปสู่ความเสียหาย โดยการระบุความเสี่ยงจะต้องพิจารณาปัจจัยทั้งจากภายในและภายนอกองค์กร การระบุความเสี่ยงสามารถทำได้หลายแนวทาง ได้แก่ การสัมภาษณ์ (Interviews) การใช้ดุลยพินิจจากประสบการณ์ทำงาน การระดมความคิดจากส่วนงานต่างๆ (Brainstorming) การประชุมเชิงปฏิบัติการ (Workshop) การจัดตั้งคณะทำงานที่ประกอบด้วยบุคลากรที่มีความรู้ความสามารถในด้านต่างๆ การวิเคราะห์จากข้อมูลในอดีต เป็นต้น

ในการบริหารความเสี่ยงของ รฟม. ได้มีการแบ่งความเสี่ยงออกเป็น 4 ประเภท ดังนี้

ความเสี่ยงด้านกลยุทธ์ (Strategic Risk: S) หมายถึง ความเสี่ยงที่เกี่ยวข้องกับการกำหนดกลยุทธ์และการตัดสินใจด้านกลยุทธ์ ซึ่งรวมถึงความไม่สอดคล้องกันระหว่างนโยบาย เป้าหมาย กลยุทธ์ โครงสร้างองค์กร ภาวการณ์แข่งขัน และสภาพแวดล้อม อันส่งผลกระทบต่อองค์กร

ความเสี่ยงด้านการปฏิบัติงาน (Operational Risk: O) หมายถึง ความเสี่ยงที่เกิดจากการปฏิบัติงานทั้งในส่วนของการบริหารงานบุคลากร และเทคโนโลยีที่ใช้ในการทำงาน

ความเสี่ยงด้านการเงิน (Financial Risk: F) หมายถึง ความเสี่ยงเกี่ยวกับนโยบายและขั้นตอนการบริหารจัดการด้านการเงินและการลงทุน

ความเสี่ยงด้านการปฏิบัติตามกฎระเบียบข้อบังคับ (Compliance Risk: C) หมายถึง ความเสี่ยงจากการฝ่าฝืนหรือไม่สามารถปฏิบัติตามกฎหมาย ระเบียบ ข้อบังคับ มติคณะรัฐมนตรี มาตรฐานต่างๆ หรือ กฎหมาย/ระเบียบที่มีอยู่ไม่เหมาะสมหรือเป็นอุปสรรคในการปฏิบัติงาน

4. การประเมินความเสี่ยง (Risk Assessment) การประเมินความเสี่ยงพิจารณาจากองค์ประกอบ 2 ประการ ได้แก่ โอกาสที่จะเกิดความเสี่ยง (Likelihood) และผลกระทบที่เกิดขึ้น (Impact) จากนั้นจึงนำองค์ประกอบทั้งสองมาพิจารณาร่วมกันเพื่อหาระดับความเสี่ยง (Level of Risk)

โอกาสที่จะเกิดความเสี่ยง (Likelihood) หมายถึง ความเป็นไปได้ที่ความเสี่ยงหรือเหตุการณ์นั้นจะเกิดขึ้นโดยแบ่งออกเป็น 5 ระดับ คือ สูงมาก สูง ปานกลาง น้อย และน้อยมาก

ผลกระทบที่เกิดขึ้น (Impact) หมายถึง ผลกระทบของความเสี่ยงหรือเหตุการณ์ที่จะเกิดขึ้น ซึ่งอาจเป็นมูลค่าความเสียหาย ความมีนัยสำคัญต่อวัตถุประสงค์หรือเป้าหมายความอ่อนไหว (Sensitive) ต่อประชาชน โดยแบ่งออกเป็น 5 ระดับ คือ สูงมาก สูง ปานกลาง น้อย และน้อยมาก

ระดับความเสี่ยง (Level of Risk) หมายถึง ตัวชี้วัดที่ใช้ในการกำหนดความสำคัญของความเสี่ยง โดยค่าระดับความเสี่ยงได้มาจากผลคูณระหว่างโอกาสที่จะเกิดความเสี่ยง (Likelihood) กับผลกระทบของความเสี่ยง (Impact) ซึ่ง รฟม. ได้แบ่งระดับความเสี่ยงออกเป็น 4 ระดับ ได้แก่ สูงมาก สูง ปานกลาง และต่ำ ตามเกณฑ์การแบ่งระดับความเสี่ยง ดังนี้

ระดับความเสี่ยงสูงมาก	ค่าระดับความเสี่ยงมากกว่า 16
ระดับความเสี่ยงสูง	ค่าระดับความเสี่ยง 10 - 16
ระดับความเสี่ยงปานกลาง	ค่าระดับความเสี่ยง 4 - 9
ระดับความเสี่ยงต่ำ	ค่าระดับความเสี่ยง 1 - 3

5. การจัดการความเสี่ยง (Risk Responses) การพิจารณากำหนดกลยุทธ์ในการจัดการความเสี่ยงโดยจะเลือกใช้กลยุทธ์ใดกลยุทธ์หนึ่งหรือหลายกลยุทธ์รวมกันก็ได้ เพื่อให้ระดับความเสี่ยงลดลงมาอยู่ในระดับที่ยอมรับได้ ซึ่งกลยุทธ์ในการจัดการความเสี่ยงประกอบด้วย 4 กลยุทธ์ (4T) ได้แก่ การหลีกเลี่ยงความเสี่ยง (Terminate), การถ่ายโอนความเสี่ยง (Transfer), การควบคุมความเสี่ยง (Treat), การยอมรับความเสี่ยง (Take)

6. กิจกรรมควบคุม (Control Activities) คือ นโยบายและวิธีการปฏิบัติงานที่กำหนดขึ้นเพื่อช่วยให้ฝ่ายบริหารมั่นใจว่าได้มีการบริหารจัดการความเสี่ยงอย่างมีประสิทธิภาพ โดยกิจกรรมการควบคุมมีทั้งการควบคุมแบบป้องกัน ค้นพบและแก้ไข

7. การติดตามและประเมินผล (Monitoring) เมื่อมีการเปลี่ยนแปลงสภาพแวดล้อม วิธีการจัดการความเสี่ยงที่กำหนดไว้อาจจะไม่เหมาะสม กิจกรรมควบคุมอาจมีประสิทธิภาพน้อยลง หรือเป้าหมายการดำเนินงานอาจมีการเปลี่ยน ดังนั้นจึงต้องมีการติดตามตรวจสอบว่าการบริหารความเสี่ยงในแต่ละขั้นตอนยังคงมีประสิทธิภาพอยู่หรือไม่ ในการติดตามตรวจสอบของ รฟม. จะใช้หลักการประเมินตนเอง (Self - Assessment) โดยส่วนงานหลักรับผิดชอบบริหารจัดการความเสี่ยงใด ส่วนงานนั้นจะเป็นผู้รับผิดชอบในการประเมินประสิทธิภาพการบริหารความเสี่ยงของตนเอง ทั้งนี้สำนักตรวจสอบจะเป็นส่วนงานหนึ่งที่จะทำการติดตามตรวจสอบตามหน้าที่ประจำของส่วนงาน หรืออาจจะทำการตรวจสอบตามคำสั่งของคณะกรรมการตรวจสอบ หรือคณะกรรมการ รฟม.

8. สารสนเทศและการสื่อสาร (Information and Communication) คือ การจัดให้มีการสื่อสารและระบบสารสนเทศความเสี่ยงที่ดี เพื่อให้มั่นใจว่าผู้บริหารและพนักงานทุกคนเข้าใจกระบวนการและบทบาทหน้าที่ความรับผิดชอบของตนเกี่ยวกับการบริหารความเสี่ยง